หมากเม่าหรือมะเม่าเป็นไม้ผลท้องถิ่นทางภาคอีสาน โดยเฉพาะในเขตเทือกเขาภูพาน จังหวัดสกลนครเป็นไม้ผลเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ พบในเขตท้องที่ของอำเภอภูพาน ซึ่งมีชาวบ้านที่มีอาชีพหาของป่าขาย ได้นำผลหมากเม่าในป่าออกมาวางขายตามตลาดข้างทาง ถนนสาย 213
สกลนคร-กาฬสินธุ์ในช่วงเดือนสิงหาคมถึงเดือนตุลาคม เป็นประจำทุกปี และหลายปีที่ผ่านมาได้มีการศึกษาและพัฒนาแปรรูปผลิตภัณฑ์จากหมากเม่า ของสถาบันวิจัยและฝึกอบรมการเกษตรสกลนครของสถาบันเทคโนโลยีราชมงคลวิทยาเขตสกลนคร ได้ทราบว่านอกจากหมากเม่าจะรับประทานได้ทั้งผลดิบ และสุกแล้ว หมากเม่าแปรรูปเป็นอาหารได้หลายชนิดเช่น น้ำผลไม้ แยม และทำไวน์ที่มีคุณภาพสูงอีกด้วย
จากความรู้และประสบการณ์ดังกล่าว ทำให้เกษตรกรเริ่มสนใจที่จะคัดเลือกพันธุ์หมากเม่า และปรับปรุงพันธุ์ให้ได้ลักษณะที่โดดเด่นคือให้ผลดก ผลมีขนาดใหญ่ สุกพร้อมกัน ช่อของผลยาวและมีผลถี่ ลำต้นทนทานต่อโรคและแมลง เกษตรกรที่มีความสนใจในเขตตำบลสร้างค้ออำเภอภูพานได้ออกเดินป่าไปเสาะแสวงหาต้นหมากเม่า ที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติในเขตอุทยานแห่งชาติภูพาน พร้อมกับได้สังเกตและได้ทำการคัดเลือกพันธุ์หมากเม่า
จากช่วงฤดูกาลที่หมากเม่าให้ผลผลิต จนสามารถคัดเลือกพันธุ์ที่มีคุณสมบัติที่ดีตรงกับที่ต้องการ และได้นำเมล็ดหมากเม่ามาเพาะเป็นต้นตอ ทำการขยายพันธุ์โดยวิธีทาบกิ่ง ติดตา และเสียบยอด นำมาปลูกทดลองจนหมากเม่าให้ผลผลิตนำไปจำหน่าย ได้ในราคาที่สูงคือประมาณกิโลกรัมละ 30-60 บาท เป็นค่าตอบแทนที่คุ้มค่า บ้านสร้างค้อมีเกษตรกรที่มีความสนใจ ในการปลูกและขยายพันธุ์หมากเม่าจำนวนหลายราย 2 รายในจำนวนนั้นคือ นายขาน แก้วอุ่นเรือน กับ นายทองเว เพียรภายลุน ได้รวมกลุ่มจากผู้ที่สนใจปลูกหมากเม่าด้วยกัน ตั้งเป็นกลุ่มอาชีพการเกษตรปลูกหมากเม่า ตั้งชื่อกลุ่มว่า “กลุ่มหมากเม่าภูโซงสร้างค้อ”
โดยได้รับการสนับสนุนจัดตั้งกลุ่มจาก นายคนพ วรรณวงศ์ ซึ่งเป็นข้าราชการครูสังกัดโรงเรียนชุมชนบ้านสร้างค้อ ซึ่งมีสมาชิกจำนวนหลายคน ได้ทำการคัดเลือกพันธุ์หมากเม่าในเขตท้องถิ่นได้จำนวน 2 ลักษณะสายพันธุ์คือ
1.ลักษณะใบกว้างมนใหญ่ มีทั้งใบยาวและใบสั้น มีขนาดผลใหญ่ถี่ ช่อผลยาวพันเป็นเกลียว ความยาวของพวงผลประมาณ 15 เซ็นติเมตรขึ้นไปได้แก่
พันธุ์ฟ้าผ่าหรือพันธุ์ฟ้าประทาน พันธุ์สร้างค้อ 1 พันธุ์สร้างค้อ 2 พันธุ์สร้างค้อ 3 พันธุ์ลมพัด พันธุ์ภูโซง พันธุ์เพชรหนองแซง พันธุ์ชมภูพาน
พันธุ์คำไหล
2.ลักษณะใบแคบเล็กยาว มีใบห่างผลใหญ่แต่ผลห่าง ยอดมีสีเหลืองอ่อน ช่อดอกยาว ช่อผลยาว 12 เซ็นติเมตรขึ้นไป ผลสุกดำพร้อมกันได้แก่พันธุ์ตาควยและพันธุ์แสนโฮม
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น